Disyembre 2009   

Masaker sa Maguindanao

Warlord, Clan Wars at
Kapitalistang Paghahari sa Pilipinas

Mga miyembro ng Philippine National Police at ang ilan sa mga nahukay na katawan sa masaker sa
Maguindanao, Nobyembre 23. (Kuha ni: Rolex dela Pena/European Press Photo Agency)

Noong Nobyembre 23, 57 katao kasama na ang mga kababaihan at mamahayag ang minasaker sa Barangay Saniag, sa Maguindanao, Mindanao . Kasama sa mga pinatay ay ang asawa ng Meyor ng Buluan, na si Ismael (Toto) Mangandadatu, at iba pang kamag-anak nitong babae. Ang mga ito ay papunta sana sa opisina ng Commission on Election (Comelec) upang maghapag ng Certificate of Candidacy para kay mayor Mangundadatu para sa gobernador ng Maguindanao. Kasama sa mga pinatay ay ang 18 journalist na magko-cover sana sa nasabing aktibidad. Bandang alas-10 y medya ng sila ay harangin ng higit-kumulang na 100 pulis at armadong sibilyan na pinangungunahan ni Datu Andal Ampatuan Jr, mayor ng Datu Unsay at anak ng gubernador ng Maguindanao na si Datu Andal Ampatuan Sr. Ang buong convoy ay kinidnap, pinagpapatay at isa-isang inilibing. Maging ang mga sasakyan ng mga biktima ay inilibing ng nasabing armadong grupo upang maitago ang mga ebidensya.

Ang karumal-dumal na mga retrato ng mga biktima  na tila Killing Fields ay nagdulot ng matinding pagkagulat at pagkatakot sa buong bansa. Ito ang pinaka-matinding election-related na masaker at pinaka-maraming mamamahayag na nasawi sa isang insidente sa kasaysayan ng Pilipinas.  Ang walang-awang pagpaslang ng mga biktima ay kaagad na itinuro sa mga Ampatuan ng mga eyewitness na sa huling sandali ay hindi sumama sa convoy ng araw na iyon.

 Sa umpisa, nananahimik ang Malakanyang sa pangyayari. Lumipas ang ilang araw walang inaresto. Ito ay dahil sa ang mga Ampatuan ay hindi lang kapartido ni Arroyo, subalit sila mismo ay responsable sa pag-deliver ng mga boto upang manalo ang buong tiket ni Arroyo noong eleksyong 2004. Matatandaan ang “Hello Garci” na phone call recordings ni Arroyo na ini-leak sa midya, pinangakuan ni Virgilio Garcillano, na noo’y isa sa mga Comelec Commissioner sa Mindanao, na sigurado na ang Maguindanao. At hindi nagkamali si Madam President: mahigit sa 140, 000 sa tinatayang 1 milyong botong lamang ng tiket ni Arroyo ay nanggaling sa Maguindanao (“The Ampatuans, the Military and Elections in Maguindanao: The Ties That Bind,” Bulatlat, Disyembre 14). Kalaunan, sumuko si Ampatuan Jr, upang mabuhusan ng tubig na malamig ang nagbabagang galit ng mga tao.

 Subalit kung tutuusin, habang tinawag na mga “halimaw” ng mga pulitiko ang gumawa ng masaker, at naglipana ang mga investigative reports tungkol sa warlordism sa Mindanao, ipinakita ng nasabing insidente kung gaano kalalim ang kuneksyon ng pambansang pulitikal na dinastiya ni Arroyo sa mga warlord sa Mindanao tulad ng mga Ampatuan na pinamamahalaan ang buong Autonomous Region of Muslim Mindanao (ARMM) ng kamay na bakal noon pang 2001, “bilang lolo, ama, tiyuhin at biyenan ng higit-kumulang 10 mayor, vice-mayor, at iba pang lokal na opisyal sa probinsya” (Newsbreak, Nobyembre 26).

Iniluklok si Ampatuan Sr. ng nakalipas na pangulo, at kinapipitagan ng uring burgesya at ng simbahan na si Cory Aquino. Ang nasabing hal;imaw ay tao ni Cory. Dagdag pa, habang matinding kaaway ng mga Ampatuan ang mga Mangandadatu sa Maguindanao, malapit na alyado naman ni Arroyo ang mga Mangandadatu na nagpapatakbo ng katabing probinsya ng Sultan Kudarat. At dahil nga malamang dito, at sa pamamagitan ng pagpapadala ng mga kababaihan sa convoy, upang mai-file ang kandidatura ni Toto Mangundadatu, kasama ang sang rekwang mamamahayag upang i-record ang pag-file ng kandidatura, tingin ng mga biktima, safe sila. Nagkamali ang mga ito.

Dahil hindi mapatatahimik ang isyu, iniutos ni Arroyo noong Disyembre 5 ang paghuli upang “taunungin” sina Ampatuan Sr. at idineklara ang buong Maguindanao sa ilalim ng batas-militar. Nagbigay daan ito upang kumilos ang militar upang mangaresto ng walang warrant at ibalik ang kaayusan, batay na mismo kay Eduardo Ermita, na pinatatakbo ang Malakanyang sa ilalim ng palda ni Arroyo. Humigit-kumulang 4,000 na kasapi ng AFP (Armed Forces of the Philippines ) ang lumusob sa Maguindanao. Nadiskubre ng mga ito ang libo-libong mga armas sa mga lupang pag-aari ng mga Ampatuan na kayang armasan ang isang Brigada ng mga sundalo. Dagdag pa, ang mga nasabing armas ay pag-aari ng Kgawaran National Defense. Nakakagulat hindi ba?! Alam naman ng lahat na ginagamit ang mga Ampatuan ng AFP upang durugin ang mga MILF (Moro Islamic Liberation Front) sa ARMM, na matapos ang ilang taong nagosasyon at dayalugo, bigla-biglang ibinasura ng gobyerno ang isang agreement upang kilalanin ang “ancestral domain” ng mga Muslim at muling inilunsad ang digmaan sa Mindanao (basahin ang artikulong “Philippine Government Launches New War on Muslim Groups” The Internationalist, Septyembre 2008).

Sa isang tila-aparisyon ng Vietnam War, pinuwersa ng AFP ang humigit kumulang 750, 000 na katao na manatili sa mga refugee camp. At matapos nga ang mahigit isang taon ng brutal na kampanya at pagdurog sa mga MILF sa tradisyunal na rehiyon ng mga Muslim, nanatili ang 300, 000 na mga refugee, takot na bumalik sa kani-kanilang tahanan sa takot na madamay muli sa opensibang militar ng AFP. Hanggang noong Nobyembre 25 na masaker, ang mga Ampatuan ang pangunahing pulitikal na kaalyafdo ni Arroyo upang pagharian ang populasyong Bangsamoro sa Mindanao . Dagdag pa ang 600 na pwersang Amerikano na kumikilos kasama ang AFP, batay na rin sa report ng New York Times noong Nobyembre 23 bago ang masaker. Ang Visiting Forces Agreement para sa Joint Special Operations Task Force Philippines ay muling ni-renew sa taong ito ng bagong adinistrasyong Obama sa Washington . At batay na rin sa isang litrato ng Philippine Daily Inquirer noong Agosto 9, 2008 ng isang Amerikanong sundalo na nasa ibabaw ng isang Armored Personnel Carrier sa Zamboanga City hawak-hawak ang isang placard na “no sign of leaving after 6 years” (pampito na ngayon), talaga naming palawig ng palawig ang pagbisita ng mga Amerikanong tropa! Nakakasiguro tayo na mga ang mga Tropang Kano ay nakakonekta sa mga milisya ng mga warlord, kagaya ng sa Afghanistan .

Ang Liga para sa Ika-Apat na Internasyonal ay nananawagan sa internasyunal na kilusang manggagawa, lalo na sa Estado Unidos (US), na manawagan para sa imidyit na paglayas ng tropang Kano at mga ahente sa Pilipinas. Ang mga Pilipinong manggagawa ay kanakailangang kumilos upang pwersahin ang mga tropang Kano upang lumayas, tulad ng pagpapalayas sa Clark Air Force Base at Subic Naval Base na ginamit noon upang maging staging areas para sa Vietnam War. Patuloy na makipaglaban para sa demokratikong karapatan upang labanan ang martial law sa Maguindanao. Ang hustisya ay hindi makakamit kahit na manghuli ng manghuli ng walang warrant ang mga militar. Ang martial law sa Maguindanao ay maaaring gamitin lang bilang precedent sa iba pang parte ng bansa upang magkaroon di-umano ng control sa saguridad sa darating na 2010 elections, at maging ang posibilidad na i-postpone ang eleksyon at panatilihin si Arroyo sa Palasyo. Maraming maaaring mangyari na kagagawan ng mga iba’t-ibang pwersa na magbibigay-daan sa nasabing pag-impose ng kamay na bakal. Dagdag pa, kinakailangang kumilos ang mga manggagawang Pilipino upang pwersahin ang paglayas ng AFP sa Mindanao at depensahan ang mamamayang Bangsamoro at ang kanilang karapatan para sa sarilking pagpapasya.

Political Warlordism at Clan Wars sa Serbisyo ng Kapital

Matagal nang umiinog ang mga Political Warlords sa ating bansa, hindi lang sa Mindanao. Hindi lamgang simpleng pamana ng nakaraang pyudalistang nakaraan o kaya naman ng mga Kastilang Gubrnador o ng mga Muslim na sulatan. Ang penomenang ito kasama na ang mga private army ay pinakalat, pinatatag ng diktaduryang Marcos noong 1970’s. Iba-iba nga ang naging mga hitsura nito. Ang mga sugar baron sa Negros at Bisaya, mga panginoong maylupa at logger barons sa Cordillera, ang mga Cojuangco sa Tarlac o kaya naman’y ang mga Marcos sa Ilocos Norte. Ang Warlordismo ay nagkalat sa Mindanao dulot na rin ng pagbuhos ng gubyerno ng mga tao sa Mindanao upang ipasailalim ang Muslim na populasyon. Inalagaang maigi ni Arroyo ang mga warlord sa Mindanao , tulad ng pag-aalaga ni Cory Aquino noong siya ay president. Ang mga warlord at mga private army ay sa esensya mga simptomas ng pagkabulok ng kapitalismo sa mala-kolonyal na bansang ito kung saan rehi-rehiyon ang tinutulak sa pagkapulubi at kinakailangan ng burgesyang estado ang isang auxiliary force upang mapanatili ang “kaayusan” – lalo na sa mga lugar ng Bangsamoro na inuokupa ng mga militar.

Sa Isang banda, as usual, sinagot ng iba’t-ibang maka-kaliwang grupo ang masaker sa pagtuturo sa sistema ng trapo (traditional politics), na pinapakita ang dominasyon ng mga warlord sa kanilang kinasasakupan. Sabi nga ng bagong partido ni Sonny Melencio na Partido Lakas ng Masa (PLM) sa isang statement, “Justice for the Maguindanao Heroes! End Trapo Politics Now!” na ang walang kapararakan na paghahari ng mga pamilya na kumukontrol sa pulitikal na establisyemento ay permanenteng katangian ng pulitika sa bansang ito. Ito ang marka ng pulitikang trapo.” Oo totoo nga, pero ano ang ibig sabihin ni Melencio? Kapag nanawagan ito ng “pagtatapos ng paghahari ng elite at pagtatayo ng gobyerno ng masa,” ang esensya nito ay ang modelo ng “sosyalismo” ni Hugo Chavez na inaalagan ang mga sakim na “burgesyang Bolivarian.” Pilit na iniiwasan ni Melencio (na isang Pilipinong sosyal-demokrata) ang tunggalian ng mga uri, lalo na ang sosyaistang reboilusyon na pangungunahan ng mga manggagawa kasama ang mga pesante at mamamayang inaapi. Ang “pinapangako sa tubig” ni Melencio na demokratikong programa na di-umano puputol sa paghahari ng mga elite, ay malulunod lamang dahil na rin ang sinasabing programa ni Melencio ay naka-ugat pa rin sa kapitalismo.

Tinuligsa naman ng Communist Party of the Philippines (CPP) at National Democratic Front (NDF) ang nakakasukang masaker sa Maguindanao, ang pagtutol sa Martial Law, habang dinadagdag ng mga ito ang pagkakasangkot ng imperyalismong U.S. Pero patuloy ang paghahanap ng mga ito ng pag-asa para makapag-buo ulit ng isang kilusang “Oust Gloria” sa galit sa nasabing masaker. Sa katunayan, sa nakaraang mga buwan ang kampo ng mga Stalinistang “natdem” ay nagkukumahog na makipag-deal sa kung sino-sinong trapo laban kay Arroyo! Noon ngang tag-sibol ibinalita nina Satur Ocampo (dating NDF leader at kasalukuyang lider ng Bayan Muna party list) at Lisa Maza (tagapag-salita at lider ng Gabriela) ang pagtatayo ng Makabayang kowalisyon para sa darating na Eleksyong 2010. Ani nga nila, “Ito ay pulitika ng tunay na pagbabago…pulitikang mula sa masa,” ito daw ay maninindigan para sa patriotismo, damokrasya, karapatan at kagalingan ng bayan.  Kasabay niyan, sinabi ng sagad-sagaring trapo na si Rep. Jose de Venecia na kinakailangang magkaroon ng isang “kowalisyon ng mga sentrista at Makabayan.” (Left-wing Groups Unveil New Party Coalition, Inquirer.net, Abril 16)

Malinaw ang pakahukugan ni Ocampo sa pakikipag-kowalisyon sa mga “sentrista” kamakailan ng mag-shopping siya ng kandidato para sa pagka-presidente. Pinagyabang pa nga ng pakner nitong si Bayan Muna Representative Teddy Casino na “may sigurado kaming boto na higit-kumulang 3 milyon” (Philippine Daily Inquirer, 13 Nobyembre).

Sinubukang kumabit at makipag-bargain kay Noynoy Aquino pero tila tinik ang isyu ng Hacienda Luisita, bagamat mayroon silang kumon na kalaban sa katauhan ni Arroyo. Hindi pumapayag ang mga Aquino na ipamahagi ang lupa na naayon sa panawagan ng mga magsasaka sa ilalim ng Agrarian Reform. Nang pumalpak ito, sinubukan ng Makabayan na makipag-alyansa kay Manny Villar, kandidato ng Nacionalista Party (NP). Pero nakipag-alyansa si Villar kay Rep. Bongbong Marcos, anak ng dating diktador na si Ferdinand Marcos (Phillipine Daily Inquirer, 22 Nobyembre). Pero sa kabila ng “delikadong posisyong” ito, noong Disyembre 14 pumasok pa rin si Ocampo at Liza Masa bilang “guest candidate” ng NP bilang mga Senador! Ang siste nito, baka pati ang “pulitikal na linyang pangkampanya ng Nacionalista Party ay dadalhin na rin nila!

Ang mga Political Warlord, awayang magkakamag-anak tulad sa kaso ng mga Ampatuan, mga Trapo, at iba pang katangian ng pulitika sa Pilipinas ay hindi simpleng mga gasgas o bungang araw na madaling pagalingin o tanggalin ng mga demokratikong cosmetic surgery. Hindi rin ito simpleng mga minana sa kasaysayan o tradisyon. Ito ay mga esensyal na katangian ng kapitalistang paghahari sa isang mala-kolonyal na bansa at HINDI BASTA-BASTA, sa imperyalistang kapanahunan, na maibabagsak ng isang klasikong burgis na rebolusyon kung hindi mapapatalsik ang paghahari ng burgesya. Hindi tatanggapin ng kahit na pinaka-liberal na panginoong maylupa-kapitalista ang Agraryong Rebolusyon, tulad ng ipinapakita ng mga Cojuangco-Aquino sa Hacienda Luisita Massacre. Para magsalita ng demokrasya matapos ang Maguindanao Massacre kahit pa magsama-sama ang mga “progresibong” pulitiko at mga trapo upang maresolba ito –ay tila paglalagay ng asin sa sugat. Lalong hindi matatapos ang usapin ng Pambansang Liberasyon habang mayroong mga sundalong Kano na “namamasyal” sa Mindanao at “nag-aadvice sa mga tropang Pilipino kung paano durugin ang mga rebeldeng Moro – tulad ng pagmasaker ng mga U.S Marine sa Jolo noong 1906 ng 900 na mga Moro na lumalaban para sa independensya ng Pilipinas. Sa Pilipinas ang mga masaker ang nagbubulatlat ng katotohanan.

Lahat ng ito ay nangangailangan ng pag-agaw ng kapangyarihan ng mga manggagawa, na sinusuportahan ng mga mahirap na magsasaka at mga inaaping mamamayan at sektor. Ito ang hindi kayang gawin at hindi gagawin ng mga Stalinista at mga sosyal-damokrata dahil naka lubog ang mga ito sa walang katapusang pakikipag-kowalisyon at alyansa sa mga burgis na partido at pulitiko na oposisyon ng rehimeng Arroyo. Kinakailangan ang pormasyon ng isang rebolusyonaryong partido ng proletaryong banggardo, isang Lenninistang partido na nakabatay sa Trotskyistang perspektiba ng permanenteng rebolusyon. Ang ganitong partido, na malaya sa lahat ng pwersang burgis, ay lalaban upang pabagsakin ang mga warlord, mapalayas ang mga tropang Kano sa Pilipinas at konsistent na ipaglalaban ang mga Bangsamoro at ang kanilang pakikipaglaban para sa sariling pagpapasya. Ito ang programa ng Liga para sa Ika-Apat na Internasonal. ■